Każdy kolarz prędzej czy później będzie zmuszony do wymiany opon na nowe. Zużycie opon w trakcie jazdy jest nieuniknione, a na rynku dostępnych jest mnóstwo różnych modeli, które mają znaczący wpływ na przyczepność i opory toczenia roweru. Rozmiary opon rowerowych potrafią być zagadką dla wielu osób. W niniejszym artykule skupimy się na odpowiedziach na pytania: jak odczytać rozmiar opony rowerowe, jak dobrać odpowiedni rozmiar kół do roweru oraz rodzaj opony odpowiedni do indywidualnego stylu jazdy?
Spis treści
Rozmiary opon rowerowych – zaczynamy!
Odpowiednie ogumienie w rowerze odgrywa kluczową rolę. Wynalazek pneumatycznej opony, którą opatentował pan Dunlop w 1888 roku, ma już ponad sto lat. Zrozumiałe jest, że wraz z upływem czasu urozmaicenie możliwości i oznaczeń poszczególnych opon rosło, zwłaszcza że rozwój tej technologii był pełen zakrętów i niejednokrotnie prowadził do kształtu, który znamy dzisiaj. Przez lata pojawiały się różne inicjatywy mające na celu usystematyzowanie oznaczeń opon, jednak często wiązało się to z pojawieniem się nowych symboli, co z kolei wprowadzało pewien chaos w uporządkowany świat.
Jak czytać rozmiar opon rowerowych? System ETRTO
Rozwój i zmiany w dziedzinie opon rowerowych zostały już zauważone we wstępie. W odpowiedzi na potrzebę unifikacji ogumienia, w latach 60. XX wieku pojawiło się European Tyre and Rim Technical Organisation (ETRTO) – Europejska Organizacja Techniczna ds. Opon i Dętek. Jest to jedna z najlepszych i najbardziej precyzyjnych ram odniesienia, zarówno w kontekście rowerów górskich, jak i szosowych. ETRTO odegrało istotną rolę w standaryzacji oznaczeń opon, co ułatwiło konsumentom dobór odpowiedniego ogumienia do ich rowerów.
Jak odczytać oznaczenia ETRTO? Składa się ono z dwóch liczb oddzielonych myślnikiem:
- pierwsza liczba określa średnicę opony;
- druga wartość, składająca się z trzech cyfr, oznacza średnicę wewnętrzną opony lub zewnętrzną obręczy.
Na przykład oznaczenie 40-622 oznacza, że na obręcz o średnicy 622 mm zakładamy oponę o szerokości 40 mm. Oczywiście, aby to zadziałało, szerokość obręczy musi być odpowiednia – choćby dlatego, że istnieją różnice. Innymi słowy, ETRTO dostarcza precyzyjne informacje dotyczące rozmiaru opony, a jeśli obręcz jest odpowiednia, na nią zmieścimy oponę oznaczoną w taki sposób. Jednak warto pamiętać, że istnieje pewna tolerancja, zwłaszcza w przypadku rowerów górskich, gdzie dopasowanie opony może być nieco bardziej elastyczne, zależne od wybranej obręczy i fizycznych możliwości. Warto więc zmierzyć szerokość, aby uniknąć ewentualnych problemów.
Jak czytać rozmiar opon rowerowych? System francuski
W przypadku czytania rozmiarów opon rowerowych, systemy calowy i francuski są nieco bardziej skomplikowane. W systemie calowym, ogólnie rzecz biorąc, informacje są przekazywane w calach, a nie w milimetrach, jak w przypadku ETRTO. Dodatkowo pierwsza wartość podana w calach dotyczy średnicy zewnętrznej opony, a nie obręczy.
Na przykładzie opony o oznaczeniu 28’x1,50”, wartość 28 cali oznacza 71 cm średnicy zewnętrznej. Następnie musimy odjąć wysokość opony, aby uzyskać średnicę obręczy, która zazwyczaj wynosi 635 lub 622 mm. Dlaczego ta różnica? Wynika to z szerokości opony, która dodaje około 40 mm po obu stronach obręczy.
Większość osób nie zagłębia się w te szczegóły, co w sumie jest zrozumiałe, ponieważ zakładając oponę oznaczoną jako 28”, zakładamy także oponę o rozmiarze 28”. Jednak warto wiedzieć, że można także założyć oponę oznaczoną jako 29”, ponieważ chociaż są one szersze (i wyższe), to średnica wewnętrzna opony 29” często jest taka sama jak w przypadku opony 28”. Dzięki temu można uniknąć niepotrzebnych zmartwień związanych z doborem odpowiedniego rozmiaru opony.
Jak czytać rozmiar opon rowerowych? System calowy
Aby jeszcze bardziej skomplikować kwestię, istnieje również system francuski. Francuzi, zgodnie ze swoją tendencją do unikania angielskich wynalazków, opracowali własny system, który przypomina ETRTO, ale został wzbogacony o dodatkową literę.W systemie francuskim opona rowerowa o oznaczeniu 700-38C oznacza oponę o średnicy zewnętrznej 700 mm i szerokości 38 mm. Istotną różnicą jest jednak litera – Francuzi przyporządkowali oponom litery od A do D, gdzie im wyższa litera, tym węższa opona. W trakcie rozwoju tego systemu oznaczeń, opony oznaczone literami A i D zniknęły z rynku, a inne litery zastąpiły ich miejsce.
To może powodować zamieszanie, dlatego gdy system francuski sprawia trudności – a z pewnością może to się zdarzyć – warto sięgnąć po oznaczenia ETRTO, które są bardziej klarowne. Nie ma w tym niczego złego, pamiętajcie – to wasze rowery. Każdy ma prawo nie znać wszystkiego. Dlatego miejsca takie jak nasze są istotne dla wsparcia i zdobywania wiedzy.
Porównanie rozmiarów opon
Globalizacja przemysłu rowerowego przynosi ze sobą wiele korzyści – prawie na całym świecie opona o średnicy 26 cali (oznaczana w systemie angielskim) będzie miała średnicę wewnętrzną 559 mm (oznaczaną w systemie ETRTO). Współczesne systemy określania wymiarów opon rowerowych zdają się więc być bardzo klarowne. Niemniej jednak istnieje kilka kwestii, które wymagają omówienia.
Kilka lat temu producenci rowerów postanowili wprowadzić na rynek nowy standard opon o rozmiarze 27,5 cala. We francuskim systemie ten rozmiar jest oznaczany jako 650B, a według ETRTO – 584 mm. Opony o rozmiarze 27,5 cala spotkały się z pozytywnym przyjęciem ze strony rowerzystów, którzy zdecydowali się wymienić swoje 26-calowe koła na większe. Niemniej jednak, podczas debiutu nowego standardu, wprowadził on pewne zamieszanie, ponieważ na rynku istniały już mało popularne standardy 27 cali i 650A, z różnymi średnicami. Jest to doskonały przykład, dlaczego najlepiej trzymać się oznaczeń ETRTO, które są bardziej czytelne i ujednolicone.
Jeśli masz wątpliwości związane z odczytywaniem rozmiarów, możesz skorzystać z tabeli porównawczej rozmiarów opon rowerowych.
| Rodzaj roweru | System calowy | System francuski
zewnętrzna średnica opony |
System ETRTO
wewnętrzna średnica opony |
| BMX | 20″ | 500 | 406 mm |
| młodzieżowy | 24″ | 600 | 507 mm |
| MTB | 26″ | 650 | 559 mm |
| 27,5″ | 650b | 584 mm | |
| 29″ | 700 | 622 mm | |
| szosa | 28″ | 700 | 622 mm |
| gravel | 27,5″ | 650b | 584 mm |
| 28″ | 700c | 622 mm | |
| 29″ | 700c | 622 mm | |
| trekkingowy | 28″ | 700 | 622 mm |
| miejski | 26″ | 650 | 559 mm |
| 28″ | 700 | 622 mm | |
| crossowy | 28″ | 700 | 622 mm |
| 29″ | 700 | 622 mm |
Tab.1. Porównanie podstawowych rozmiarów opon rowerowych w zależności od typu roweru
Gdzie znaleźć rozmiar opony rowerowej?
Przede wszystkim, należy szukać oznaczeń. Zazwyczaj są one umieszczone na ściankach opon. Często są one wytłoczone, co sprawia, że są one odporne na upływ czasu. Jednakże problem może wystąpić w przypadku opon, które nie posiadają takiego oznaczenia. W takiej sytuacji warto zmierzyć zewnętrzną średnicę obręczy, co umożliwi nam odnalezienie odpowiedniego rozmiaru w skali ETRTO, a następnie zmierzyć średnicę zewnętrzną opony. Posiadając te informacje, będziemy w stanie określić, jaką oponę posiadamy oraz jakiej będziemy potrzebować.
Jak zmierzyć rozmiar koła w rowerze?
W przypadku rowerów szosowych i górskich, istotna jest średnica zewnętrzna obręczy. Jest to wartość, która jest podawana w systemie ETRTO i jest najbliższa wewnętrznemu wymiarowi opony. Jednakże, aby dokładnie dopasować odpowiednią oponę, potrzebny jest konkretne przelicznik, ponieważ obręcze mogą się różnić szerokością i przeznaczeniem.
W przypadku rowerów górskich (MTB), najczęściej stosowane są koła o rozmiarach 26”, 27,5” i 29”. Natomiast na szosie standardowy rozmiar to 28”. W przypadku rowerów trekkingowych, choć standardowo również często stosuje się koła o średnicy 28”, może być różnie, ze względu na zróżnicowane potrzeby użytkowników. Rower gravelowy z kolei często balansuje pomiędzy kołami o średnicy 28” a 26”, zależnie od preferowanego typu terenu i potrzeb jazdy. Opony o większej średnicy umożliwiają lepsze pokonywanie trudnych, zmiennych terenów, podczas gdy opony o mniejszej średnicy mogą zapewnić lepszą przyczepność i komfort na nierównych nawierzchniach.
Jak dobrać odpowiedni rozmiar opony w rowerze?
Jak można zauważyć, zrozumienie skomplikowanego systemu oznakowania opon do roweru może być skomplikowane. Niemniej jednak najważniejsze informacje możemy wyciągnąć zarówno z oznaczeń opon, jak i dokonując pomiarów tych opon oraz posiadanych obręczy. W przypadku, gdy chcesz założyć opony o szerszym lub węższym profilu niż te zdefiniowane dla danych obręczy, istnieje pewna tolerancja. Oczywiście ważne jest, aby nowe ogumienie zmieściło się w mechanizmach roweru, takich jak szczęki hamulcowe czy widelec.
Duże rozbieżności zazwyczaj nie są spotykane w rowerach trekkingowych, szosowych oraz gravelowych, gdzie oznaczenia są stosunkowo dokładne i często podawane są w więcej niż jednym standardzie. Problem może pojawić się w przypadku rowerów górskich (MTB), gdzie różnice między skrajnymi rodzajami ogumienia mogą być znaczące. W takich sytuacjach warto pamiętać, że rower ma swoje ograniczenia i należy dobrać oponę zgodnie z jego specyfikacją.
Krzysztof, pasjonat dwóch kółek, od lat dzieli się swoją wiedzą i doświadczeniem w dziedzinie rowerów i MTB. Jako autor licznych tekstów, inspiruje innych do odkrywania radości z jazdy na rowerze, niezależnie od terenu. Znany z precyzyjnych porad i ciekawych relacji, Krzysiek nieustannie zgłębia tajniki rowerowego świata, by dzielić się nimi z czytelnikami.
