Opony bezdętkowe do roweru – wszystko, co powinieneś wiedzieć

Opony pozbawione dętki stały się trwałym elementem rowerowego ekosystemu, zdobywając coraz większą popularność. Ich liczne zalety, takie jak ułatwione pokonywanie kilometrów jednośladem oraz wysoka wytrzymałość, sprawiają, że stanowią atrakcyjne rozwiązanie. Postęp technologiczny przyczynił się także do obniżenia kosztów tego typu opon, co sprawia, że system bezdętkowy staje się dostępny nawet dla rowerów ze średniej półki cenowej. Zanim zdecydujesz się na ten rodzaj opon, warto dokładnie zapoznać się z ich charakterystyką i zrozumieć, kiedy ich zastosowanie jest uzasadnione.

Opona bezdętkowa, czyli tubeless – co to jest?

Opony pozbawione dętki, zwane także tubeless, wyróżniają się innowacyjną konstrukcją. Ich charakterystyczna cecha to brak tradycyjnej dętki, co przekłada się na szereg korzyści. To podejście ma istotny wpływ na właściwości opony, montowanej na obręczy, jednocześnie zapewniając wyższą odporność na drobne uszkodzenia, jakie mogą wystąpić podczas jazdy. Do niedawna tego typu opony dominowały głównie w sektorze samochodowym i motocyklowym.

Historia tych opon w kontekście rowerów sięga roku 2001, kiedy to po raz pierwszy firma Mavic opatentowała system bezdętkowy. Od tego czasu, system ten jest stale rozwijany, a producenci wprowadzają na rynek coraz bardziej zaawansowane rozwiązania, mające na celu zwiększenie komfortu podróżowania jednośladem.

Opona bezdętkowa praktycznie zawsze jest tzw. oponą zwijaną. Oznacza, że zamiast stalowego drutu ma w stopce kevlarowy sznurek. Dzięki temu lepiej się układa i dopasowuje do obręczy. Ponadto w odróżnieniu od klasycznych opon dętkowych jest wyposażona w tzw. warstwę butylową, która to pozwala utrzymać ciśnienie wewnątrz opony.

Opony bezdętkowe w rowerze – oznaczenia

Opony bezdętkowe są zawsze odpowiednio oznaczone, jednak owe oznaczenia różnią się w przypadku poszczególnych producentów. Można się spotkać z następującymi oznaczeniami: TL, TR, TRL, TLE, Tubeless Ready, Tubeless Easy albo UST. Sprawdź koniecznie, jakie są rozmiary opon rowerowych. Ważna wiedza na temat doboru opon do swojego jednośladu, to także wiedza na temat rodzajów wentyli rowerowych, gdyż do nich należy dobrać odpowiednią pompkę.

Jak założyć oponę bezdętkową?

Zacznij od oklejenia obręczy na całym obwodzie taśmą przeznaczoną do opon bezdętkowych. Nie zapomnij o wykonaniu zakładki na otworze wentyla, do kolejnego otworu szprychy. Następnie należy przyciąć taśmę nożyczkami i mocno docisnąć dookoła obręczy – dzięki temu uzyskasz dobre uszczelnienie.

Przy użyciu metalowego szpikulca albo małego śrubokręta krzyżakowego należy w taśmie przebić otwór na wentyl. Pamiętaj jednak, aby otwór nie był za duży! Teraz włóż wentyl do otworu, a następnie dokręć nakrętką z gumowym O-ringiem.

Nadszedł czas na założenie opony tubeless na obręcz. W przypadku gdy opona jest kierunkowa, koniecznie sprawdź, czy jest założona poprawnie. Następnie należy wlać uszczelniacz tubeless do opony, pamiętaj o odpowiedniej jego ilości. Możesz to zrobić na jeden z poniższych sposobów:

• przed pełnym założeniem opony na obręcz, pozostaw niewielką szczelinę po jednej stronie stopki i wprowadź bezpośrednio do opony odpowiedni uszczelniacz, następnie załóż pozostałą część stopki opony na obręcz;
• załóż oponę na obręcz, korzystając z klucza do wentyla lub wąskich szczypiec, odkręć rdzeń wentyla, wykorzystaj strzykawkę dedykowaną do opon bezdętkowych, aby wstrzyknąć uszczelniacz poprzez otwór wentyla, to szczególnie pomocne rozwiązanie, gdy zakładanie opony sprawia trudności.

Po kompletnym umieszczeniu opony na obręczy z zastosowanym uszczelniaczem, delikatnie poobracaj kołem, aby równomiernie rozprowadzić uszczelniacz wewnątrz opony. Gdy to możliwe, staraj się równomiernie naciągać stopkę opony na rant obręczy.

Następnie przystąp do pompowania opony. Najskuteczniejszym sposobem na prawidłowe uszczelnienie opony jest jak najszybsze napełnienie jej powietrzem. Dlatego zaleca się korzystanie z kompresora, jeśli jest to dostępne. W przypadku braku dostępu do kompresora, skorzystaj ze zbiornika ciśnieniowego.

Jak uszczelnić oponę bezdętkową?

Aby uszczelnić oponę tubeless, masz dwie możliwości:

• metodę z zastosowaniem uszczelniaczy;
• metodę bez użycia uszczelniaczy,

Jeśli zdecydujesz się na opcję bez użycia uszczelniacza, metoda ta będzie skuteczna w przypadku, gdy obręcz i opona są idealnie dopasowane. Nałóż na obręcz odpowiednio szeroką taśmę uszczelniającą, tak aby brzegi opony ją dociskały. Choć samo to połączenie powinno już być szczelne i trwałe, użycie uszczelniacza znacznie poprawi komfort użytkowania i podniesie jakość tego połączenia.

Decydując się na zastosowanie uszczelniacza rozpocznij od umieszczenia opaski na obręczy i precyzyjnego założenia opony, pozostawiając miejsce, gdzie opona nie jest założona na obręcz. W tym miejscu wlej uszczelniacz, przyjmując ogólnie, że 80-100 ml płynu wystarcza dla standardowych opon. Przy ewentualnym przekroczeniu tej ilości nie ma obaw, gdyż zwiększy to jedynie ilość płynu w oponie, nie wpływając negatywnie na jej działanie. Następnie nałóż oponę na obręcz, po czym obracaj ją pionowo, aby umożliwić równomierne rozprowadzenie płynu wewnątrz opony.

Kolejno przystęp do pompowania opony poprzez wentyl, aż usłyszysz charakterystyczny dźwięk, świadczący o właściwym ułożeniu opony. Warto w tym momencie, przed ostatecznym napompowaniem, zweryfikować, czy opona jest poprawnie osadzona na obręczy, czy ewentualnie dokonać ostatnich korekt. Teraz wystarczy dopompować oponę do nominalnej wartości ciśnienia.

Założenie opon rowerowych Tubeless miało na celu stworzenie rozwiązania, które samoistnie radzi sobie z naprawą. Działanie mleczka zawartego w ogumieniu pozwala na zasklepianie większości przebić. Jednak w przypadku skrajnie ostrych przeszkód, takich jak kamienie w górach czy rozbite szkło na drodze, naprawa cięć może okazać się wyzwaniem.

W sytuacji takiego uszkodzenia istnieją dwie możliwości postępowania. Pierwszą z nich jest zastosowanie zwykłej dętki do opony, umożliwiając dojazd na niej do domu, gdzie można spokojnie zająć się naprawą gumy.

Alternatywą jest natomiast dokonanie naprawy opony bezdętkowej w trakcie trasy, co, choć nie zawsze, często okazuje się możliwe przy użyciu specjalnych akcesoriów.

System bezdętkowy – zalety i wady opon tubeless

Jednoślady wyposażone w bezdętkowe opony prezentują się korzystnie z wielu perspektyw. Zarówno w przypadku rowerów górskich (MTB), jak i szosowych, tego rodzaju ogumienie przynosi liczne korzyści. Zalety opon bezdętkowych to:

• wyższa trwałość – związana z użyciem gumy lepszej jakości oraz dodatkowym uszczelnieniem, co sprawia, że opony stają się bardziej odporne na mikroskopijne uszkodzenia, nawet jazda po wymagającym terenie czy pokonywanie krawężników nie skutkuje bezpośrednimi uszkodzeniami ogumienia, ryzyko przebicia dętki jest większe niż opony tubeless;
• skuteczniejsze utrzymywanie powietrza – w tradycyjnych oponach z dętką zauważalne jest zjawisko szybkiej utraty powietrza, co często wymaga uzupełniania go przed każdą podróżą, system tubeless wyróżnia lepsza szczelność, co pozwala na utrzymanie odpowiedniego ciśnienia w oponach przez dłuższy okres;
• lepsza przyczepność – co szczególnie doceniają doświadczeni rowerzyści, dzięki elastyczności opony pracującej przy niższym ciśnieniu, jednoślad lepiej zachowuje się na różnego rodzaju nawierzchni, dodatkowym atutem jest lepsze przyleganie bieżnika do podłoża, co staje się zauważalne zwłaszcza podczas osiągania dużych prędkości, gdzie właściwa trakcja jest kluczowa, to wszystko przekłada się na wyższy komfort jazdy;
• opony bezdętkowe są nieco lżejsze – co może mieć istotne znaczenie dla najbardziej wymagających rowerzystów, opony bezdętkowe pozwalają zmniejszyć wagę roweru o kilkaset gramów, co przekłada się na osiąganie lepszych czasów w zawodach i zyskiwanie przewagi nad konkurencją, co doceni każdy profesjonalny kolarz.

Mimo licznych korzyści, opony bezdętkowe niosą ze sobą pewne wady, które warto uwzględnić przy podejmowaniu decyzji dotyczącej wyboru ogumienia dla roweru. Do negatywnych aspektów można zaliczyć:

• skomplikowany montaż – wymaga precyzyjnego osadzenia na obręczy, zastosowania specjalnego płynu uszczelniającego oraz odpowiedniej techniki pompowania, osoby decydujące się na samodzielny montaż opony tego typu mogą napotkać na liczne trudności podczas pierwszych prób, systemy tubeless wymagają dodatkowego wyposażenia w specjalne narzędzia montażowe;
• konieczność systematycznej eksploatacji roweru – co może stanowić utrudnienie dla osób, które rzadko korzystają z roweru, w przypadku sporadycznych wypraw mleczko uszczelniające może osiąść się w dolnej części opony, utwardzić się i przestać pełnić swoją funkcję, w rezultacie opona utraci swoje właściwości, wymagając naprawy;
• wyższe koszty – chociaż systemy bezdętkowe stają się coraz bardziej dostępne cenowo, wciąż są droższe niż tradycyjne opony z dętką, dodatkowo, decydując się na bezdętkowe opony, konieczne może być zakupienie odpowiednich obręczy, koszty związane z zakupem dodatkowych akcesoriów montażowych wpływają na ogólny wydatek związany z tym systemem.

Opony bezdętkowe w rowerze to innowacyjne rozwiązanie, które zdobywa coraz większą popularność wśród rowerzystów. Dzięki brakowi dętki eliminują one wiele problemów związanych z tradycyjnymi oponami, takie jak przebicia, zmniejszają ryzyko wypadków spowodowanych pęknięciem dętki oraz oferują lepszą przyczepność na wielu nawierzchniach.